Bugün bir ticari yolcu uçağının kokpitinde yaklaşık iki yüz kontrol düğmesi bulunmaktadır. Çeşitli renklerde, basmalı veya çevrilen bu düğmeler (push-button, rotary) ilk bakışta oldukça kafa karıştırıcı görünmektedir. Hatta, pilotlar için bile bazı durumlarda durumsal farkındalığın (situational awareness) yitirilmesine sebep olabilmektedir.
Otopilot ve iniş takımı kontrolleri gibi sık kullanılanları hariç tuttuğumuzda; az kullanılan düğmelerin (HF ayarları, ekran düzeni değiştirme gibi) kokpit ergonomisi için olumsuz bir etkisi olmaktadır. Ayrıca, sistem kontrol panelleri (elektrik, yakıt, hidrolik vb.) kokpitte hatırı sayılır bir yer kaplamakta, bakım maliyeti ve arızacılığı zorlaştırmaktadır. MFD'lerdeki fonksiyonlara ulaşmak için ayrı ayrı tuşlar konması da FMS veya EICAS gibi menüler arası geçişi zorlaştırmaktadır.
Touchscreen (dokunmatik) ekranlar sayesinde gösterge ergonomisinin temelinde yatan "sadece ihtiyaç olanı göster" uygulanmış olacak. Multi-Input Interactive Display Unit (MIDU) denilen yeni gösterge sistemlerinde, pilotların konfigüre edebileceği touchscreen ekranlar yavaş yavaş mekanik düğme ve anahtarların yerini alacak. Örneğin; elektirik sistem paneli sadece lazım olduğu zamanlarda touchscreen'e çağrılacak ve pilotlar ekran üzerinde müdahale edebilecekler.
Genel havacılık için tasarlanmış birçok model bulunsa da (Garmin GNT-650) tabi ki asıl büyük touchscreen modifikasyon projeleri ticari havacılık ile önümüzdeki yıllarda çok geniş bir pazar yaratacak.
Düğmesiz çok işlevli ekranlardan (MFD) oluşan yeni nesil kokpitler
Daha ayrıntılı yazı için: Avionics Magazine, Ocak sayısı syf: 36-41
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder