Askeri sistemlerde kullanılmaya başlanan ve sonraları ticari havacılıkta da kendine yer bulan Baş-üstü Gösterge ing. Head-up Display (HUD), geleceğin uçakları için altimetre kadar ana bir ekipman olacağı değerlendiriliyordu. HUD'un başlıca işlevi; pilotların saydam bir ekran vasıtasıyla uçuş bilgilerini (PFD) kokpit camından dışarıya bakarken takip edebilmelerini sağlamaktır. Özellikle ILS inişlerde HUD büyük avantaj sağlamaktadır. HUD ile bir son yaklaşma:
HUD, avcı uçağı pilotlarının it dalaşı sırasında uçuş parametrelerini takip edebilmeleri amacıyla tasarlanmıştır. Bir Boeing ile it dalaşına girip Airbus vurmak istemiyorsanız HUD aslında çok gerekli değildir (!).
Yakın zamanda ortaya çıkan Synthetic Vision System/Enhanced Vision System (SVS/EVS) yani uçağın önündeki uçuş rotasını dijital olarak ekranda canlandıran sistemler, şimdiden HUD teknolojisini eleyecek gibi görünüyor. SVS/EVS'nin en büyük avantajı; kokpitteki Çok Amaçlı Gösterge ing. Multi-functional Display (MFD) kullanılarak uygulanabilmesidir. HUD ise ek donanım ve entegrasyon gereklilikleri içermektedir.
Ayrıca, kötü görüş koşullarında bir HUD'un normal PFD'den farkı kalmamaktadır. SVS/EVS ise IR görüntüleme teknolojisi ile pilotlara çok daha net bir uçuş rotası çıkartabilmektedir:
Honeywell'in yaptığı testlere göre de HUD ve SVS/EVS ile yapılan iniş performansları birbirine çok yakındır. Her iki teknoloji de yere yakın uçuşlarda güvenliği arttırmak içindir ve varılan sonuç pilotları bir şekilde gerekli bilgilerin sunulması gerekliliğidir.
HUD ile pilota göstergeler arasında kaybolmamasını için sürekli HEADS UP! demek yeterli olmamaktadır. Bunun için uçağın önünü dijital olarak haritalamak gerekli olsa da amaç mümkün olduğunca net uçuş verisi sağlamaktır. HEAD UP veya HEAD DOWN farketmemelidir...
Daha geniş bilgi için: Avionics Magazine, Ekim Sayısı , syf 20.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder