Çoğu zaman bir şeyi tamir etmek isterken, kurcalamaktan sonunda iyice tamir edilemez hale getirdiğimiz olur. Bir keresinde; durup dururken kapanma sorunu olan bilgisayarımın güç kaynağını, anakartını, önbelleğini ve elektrik prizlerini değiştirmem sonunda asıl sorunun işlemci fanına sıkışan tozlar olduğunu görmüştüm. Fan yeterli soğutamadığından belli bir ısıda bilgisayar kendisini kapatıyormuş meğer...
Bu örnekte; güç kaynağı, anakart gibi gereksiz yere söktüğüm ve incelemek için zaman ayırdığım parçalar, arızacılıkta No-Fault-Found (NFF) yani arıza bulunamayan parçalar olarak adlandırılırlar. NFF bir parçanın yerinden sökülmesi için boş yere iş gücü harcanır ve gereksiz sökümlerde "tamir" etmeye çalışmaktan parçanın dayanıklılığı azalır.
Bir havayolunun bakım maliyetlerinin (Direct Maintenance Cost) %18'ni plansız (unschduled) aviyonik arızalar oluşturur. Bu arızalar sonucu sökülüp atölyede incelenen aviyonik parçaların (LRU) ise %40'ı NFF olarak sonuçlanır (Veriler yüksek lisans tezimden, daha güncelleri olabilir). Boş yere sökülen bir parça ise ait olduğu uçağı yerde tutar... ATA'nın 2001 raporuna göre, 200 uçaklık bir havayoluna NFF'in yıllık maliyeti 20 milyon dolardır. Yüksek NFF'in nedenlerini iki ana sebepte toplayabiliriz:
1 - Doğru olmayan veya doğru uygulanmayan arıza tanımlama (Fault Diagnosis); Yetersiz diagnostik ekipman ve döküman, tecrübesiz bakımcılar, acele bakım yapmak vb.
2- Teknik sorunlar; Yalnızca belli durumlarda çıkan arızalar (sıcaklık, irtifa, diğer sistemle vb.), tasarımdan hatalı olan parçalar, merkezi bakım bilgisayarı olmaması vb. Mesela sadece 18000 ft'den sonra tutarsızlaşan bir altimetrenin arızasını yerde tanımlamak sıkıntılıdır.
NFF sayısını azaltmak için uçak üzerinde ve hangarda bir takım çalışmalar yapılabilir:
-Öncelikle uçakların Merkezi Bakım Sistem'leri daha etkin bir şekilde kullanılarak, uçağın rapor ettiği arıza kodları şirketin filosu için spesifik bir FDI (Fault Detection and Identification) işlemine tabi tutulması mutlaka faydalı olacaktır.
-"Airmen" ve "My Boeing Fleet" gibi global arıza paylaşım platformlarının daha etkin bir şekilde kullanılması da unutulmamalıdır (Nasreddin Hoca; "bana eşşekten düşmüş birini getirin !").
-Bakımcıların tecrübelerini kayıt altına almaları, tecrübenin genç bakımcılara aktarmanın bir prensip haline getirilmesi, gerekli dökümanın sağlanması, bakıma ayrılan zamanın arttırılması gibi diğer etkenleri de sıralayabiliriz...
NFF; zaman ve para kaybıdır ( Zaten zaman = para ). O zaman ne diyoruz? If it is not broken, don't fix it !
Tayyarecilere bizim askeriyede kullanılan GESTAY+B formülünü öğretmemiz lazım.
YanıtlaSilBu formüle göre giderlerse hiç bişeyi bozmazlar :)